Levenslessen uit de christelijke mystiek

‘En daarom, ga in tot je eigen grond en werk daar, en de werken die je daar doet, die zijn alle levend.’
Meister Eckhart (1260 – 1328)

De meditatiegroep ‘Weg van leven’ mediteert 6 avonden op een serie getiteld:                                                       

Levenslessen uit de christelijke mystiek
 
De eerste meditatieavond is woensdag 4 september 2019 met het thema: 
Leven in aandacht

Inleiding 
In het voorjaar heeft de meditatiegroep ’Weg van leven’ samen met Zinnig Noord, pioniersplek in Amsterdam Noord van de PKN, 3 dagdelen over christelijke mystiek georganiseerd met als titel ’Mystiek in woord en beeld’. De serie werd zo goed ontvangen dat we besloten  in het najaar een serie meditatieavonden te houden met als titel ’Levenslessen uit de Christelijke mystiek’.

Lees meer...

Van Gods wil zijn wij alleen ten aanzien van het verleden volkomen, onwankelbaar verzekerd. Alles wat is gebeurd, wat dat ook moge zijn, is overeenkomstig de wil van de almachtige Vader. Dat ligt in het begrip van almacht opgesloten. Ook de toekomst zal, wat zij ook brenge moge, eenmaal voltooid, zich hebben afgespeeld volgens Gods wil. Wij kunnen aan deze overeenstemming niets af of toedoen. En daarom vragen wij, in deze bede, na de opvlucht van ons verlangen naar wat nog mogelijk is, opnieuw datgene, wat er is.
Simone Weil, mystica, filosofe en activiste

Hier weer een rijke verzameling van gezichtspunten over “Uw wil geschiede , op aarde zoals in de hemel”. Eigenlijk staat er letterlijk: zoals in de hemel, ook op aarde. De gedachte in de tijd van de bijbelschrijvers was: in de hemel (waar God woont) is het al goed/ volgens Gods wil, laat het ook op aarde goed worden.
We lezen in de Bijbel over wat Gods wil is: goed samenleven in gerechtigheid en vrede. En over zorg voor weduwen en wezen, voor wie kwetsbaar is, eerbied voor God, om maar enkele voorbeelden te noemen. Richtinggevend en samenvattend is altijd: Micha 6, vs 8
“Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de Heer van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en dienstbaar de weg te gaan van je God.”

De tekst van Simone Weil roept misschien vooral afkeer op. Moet je alles wat bestaat en zoals het gaat, zien als de wil van de almachtige God? In de christelijke theologie bestaat juist een gezonde afkeer tegen al het soort gedachten waarin God en lot samenvallen. Hein Blommenstijn interpreteert Weils tekst zo: “ We ontdekken wat God vanuit zijn onvoorwaardelijke liefde gewild heeft, door te schouwen hoe hij zich heeft uitgedrukt in de schepping. Daarin ontwaren we het liefdevolle gelaat van de Schepper en zijn liefdeswil. Niets van het geschapene bestaat op eigen gelegenheid en op grond van de eigen wil om te bestaan. Daarom leeft het geschapene 'overeenkomstig de wil van God', als het trouw blijft aan zijn eigen bestaan…..

Lees meer...

‘Er is slechts één kwestie waar mijn hele bestaan, al mijn vrede en geluk van afhangt: mijzelf te ontdekken door God te ontdekken. Als ik hem vind, vind ik mijzelf en als ik mijn echte ik vind, zal ik hem vinden.’ Thomas Merton o.a. monnik, trappist, theoloog en sociaal activist

“Ik wil mijzelf zijn. Echt en authentiek zijn en met mijzelf samenvallen”. Deze hartekreet van een bekende Nederlander lazen we in ‘Happinez’, het grootste ‘mindstyle’ magazine in Nederland voor zingeving. In onze moderne, gefragmentariseerde en geïndividualiseerde samenleving zijn mensen op zoek naar ‘hun innerlijke kern’ of hun ’ware zelf’, de eigen individualiteit om authentiek te zijn en een authentiek bestaan te leiden.In de eerste twee themastukjes van de serie ‘Leven met imperfectie en kwetsbaarheid’ ging het al over authentiek zijn. 
Authentiek zijn, zeiden we, kan niet samengaan met miskenning van je eigen kwetsbaarheid en onvolmaaktheid. Zij maken deel uit van wie je bent. Authentiek leven is echter niet vanzelfsprekend. We constateerden dat veel mensen zich schamen voor hun kwetsbaarheid en onvolmaaktheid. Schaamte om niet perfect te zijn, schaamte over wat anderen daarvan zullen vinden en angst om afgewezen te worden. Jezelf authentiek en dus kwetsbaar durven opstellen is als het binnengaan van een open, lege, onbekende ruimte, niet wetende waar je zult uitkomen of wat je zult tegenkomen. Hiervoor is moed nodig. Achter het woord ‘moed’ gaat trouwens een heel mooie betekenis schuil. Moed vanuit de oorspronkelijke betekenis van het Engelse woord courage komt van het Latijnse woord cor, wat hart betekent. De oorspronkelijke betekenis was: je eigen verhaal van wie je bent, vertellen met heel je hart. Moed is dus nodig om authentiek te zijn.

Lees meer...

"Het is niet jij die de wereld een plaats geeft, maar het is de Ander, die jou aanspreekt, appelleert en jou een plaats geeft"
 
     Uit: het menselijk gelaat’ van Emmanuel Levinas

In de eerste twee meditatieavonden van deze serie stond primair de eigen kwetsbaarheid en onvolmaaktheid en hoe we daarmee omgaan centraal. De derde avond ging over Jezus als gids in een kwetsbaar en onvolmaakt bestaan. Deze 4e avond richten we onze aandacht vooral op de kwetsbaarheid en onvolmaaktheid van de ander. De vraag is hoe gaan wij, als kwetsbare onvolmaakte mensen om met de kwetsbare, onvolmaakte en weerloze ander..                                                               

Emmanuel Levinas, de Frans-Joodse filosoof van Litouwse afkomst confronteert ons in de korte koptekst direct met onze positie en verantwoordelijkheid ten opzichte van de Ander. Zijn filosofie is sterk beïnvloed door zijn krijgsgevangenschap in de Tweede wereldoorlog en de toenemende ik-gerichtheid zowel in de filosofie (o.a.Sartre, Heidegger) als in de westerse samenleving, met míjn mening, míjn ruimte, míjn portemonnee en míjn belangen. Daardoor zijn wij ons relationele vermogen verloren. Om dat weer terug te krijgen, moeten we in navolging van Levinas de rollen omdraaien en meer ruimte maken voor de ander om zichzelf te zijn. De ander doet een appèl op ons om op een andere manier in het leven te staan. Levinas gebruikt de term 'alteriteit' om de positie van de ander te benaderen vanuit de positie en het perspectief van de ander. Zodra we de ander proberen te begrijpen, brengen we het perspectief van de ander terug tot onze eigen begrippen, in termen die ons bekend zijn. Met alteriteit maakt Levinas ruimte voor de Ander als vreemd, onbekend en/of kwetsbaar. Om het overstijgende anders-zijn van de ander te benadrukken schrijft Levinas de Ander herhaaldelijk opzettelijk met een hoofdletter. 

Lees meer...